Partner De Internationale School voor Wijsbegeerte (ISVW)

Aankomende programma’s

20 01 26

Waar verzet begint

De klimaatramp is de grootste ramp van onze tijd, en van de jaren die voor ons liggen. Dat vraagt om actie. Maar wat voor actie precies? En wat zou ons daartoe kunnen bewegen? Filosoof, schrijver en theatermaker Roel Meijvis stelt dat we te rade kunnen gaan bij existentialisten als Simone De Beauvoir, Albert Camus en Jean-Paul Sartre.

Programma’s uit het verleden

12 11 25

Denken in het donker

Het absurdisme van Yorgos Lanthimos

De Griekse regisseur Yorgos Lanthimos staat bekend om zijn surrealistische films. Zijn veelvuldig bekroonde werk bevat een donkere kijk op de mensheid. Steeds zoekt hij de grenzen op van gangbare ethische conventies en stelt hij de filosofische vraag: ‘Hoe te leven?’ In deze editie van Denken in het donker gaan we in gesprek over de betekenis van de films van Yorgos Lanthimos. Aanleiding is de nieuwe essaybundel over Lanthimos én het verschijnen van zijn nieuwste film, Bugonia.

08 10 25

IK, AI

Robots die keuzes voor ons maken, auto’s die zichzelf besturen, supermarkten die bestellingen namens ons doen: wat eens sciencefiction was, is werkelijkheid geworden. Hoe blijft de mens toch zelf verantwoordelijk in deze nieuwe werkelijkheid? Hoe verandert AI ons zelfbeeld? En welke rol zou AI in ons leven mogen spelen?

25 06 25

Op zoek naar woorden in de psychiatrie

Taal grijpt altijd in

De taal die we gebruiken beïnvloedt ons begrip van psychisch lijden. In het pas verschenen Taal grijpt altijd in belicht Bram de Ridder, psychiater en schrijver, de risico’s van stoornistaal en stoornisdenken voor de samenleving en zoekt hij naar een andere benadering: naar taal die ruimte schept en openstaat voor het ongekende. Vanavond gaat hij onder leiding van Robin Goudsmit in gesprek met Sanneke de Haan en Arthur Eaton. De ideeën worden omlijst door muziek van Margot Stam en poëzie van Yasmin Namavar.

Dit programma is volgeboekt, kijk mee met de livestream.

24 04 25

Een filosofie van nieuwe protestbewegingen

Revolutie voor het leven

‘We kunnen levens redden in plaats van vernietigen, arbeid regenereren in plaats van uitputten en eigendom verzorgen in plaats van beheersen.’ Aldus Eva von Redecker in haar nieuwe boek Revolutie voor het leven. Tijdens dit programma spreken we de Duitse filosoof over haar visie op een nieuwe manier van samenleven. Moderatie: Tivadar Vervoort.

12 03 25

Verder denken met René Gude (1957-2015)

Kritisch optimisme

‘Een kritisch optimist beschouwt de wereld niet als minimum (een totale chaos) en ook niet als maximum (een paradijs).’ Aldus René Gude, voormalig Denker des Vaderlands. Vanavond staan we stil bij zijn ‘kritisch optimisme’. Hoe staat het met het voorlopig optimum van de wereld? Een gesprek met schrijver Marc van Dijk, filosoof en Eerste Kamerlid Daan Roovers en filosoof en activist Harriët Bergman. Moderatie: Florian Jacobs.

06 03 25

Zoölogisch manifest

Rechten voor alles wat leeft

Volgens filosoof Erno Eskens wordt het tijd om dieren en andere wezens onderdeel te maken van de democratie. In zijn nieuwe boek bepleit hij een zoölogische revolutie om de macht van koning-mens aan banden te leggen. Vanavond gaat hij over zijn ideeën in gesprek met Jetske Brouwer.

10 12 24

Bevallen van een jackfruit

Als filosoof Marthe Kerkwijk zwanger wordt, lijkt het alsof haar vermogen om zelfverzekerd haar leven te sturen door onzichtbare monstertjes wordt aangevreten. Moeder worden blijkt geen privézaak, maar een ethische en politieke kwestie. In haar net verschenen boek Bevallen van een jackfruit geeft Kerkwijk een nieuwe invulling van autonomie.

20 11 24

Denken in het donker

Het feminisme van Greta Gerwig

Greta Gerwig’s Barbie was dé bioscoophit van 2023. Deze baanbrekende blockbuster werd het middelpunt van maatschappelijke debatten over gender, feminisme en media. Want wat is nu eigenlijk het feminisme dat Barbie vertegenwoordigt? Naar aanleiding van het verschijnen van Denken in het donker met Greta Gerwig gaan we in gesprek over Gerwig’s ideeën over feminisme, mannelijkheid en sociale macht.

21 10 24

Hannah Arendt over vriendschap en democratie

Het geluk van nabijheid

Praten met vrienden maakt Hannah Arendt gelukkig. Ze koestert haar vele vrienden middels brieven en frequente bezoeken. In haar nieuwste boek ‘Het geluk van nabijheid’ onderzoekt filosoof Lieve Goorden de nauwe verbintenis van vriendschap en democratie in Arendt’s denken en doen.

**Dit programma zit vol. Kijk mee met de livestream op deze pagina.**

23 09 24

De filosofie van Judith Shklar

Waar krijgt onrecht een stem?

Wat is het verschil tussen onrechtvaardigheid en botte pech? Wanneer spreken we van een natuurramp en wanneer van een humanitaire crisis? In het net naar het Nederlands vertaalde Over onrecht laat Judith N. Shklar zien dat we bij zulke vragen niet met vastomlijnde begrippen, maar met een veranderende werkelijkheid te maken hebben.

17 06 24

De toekomst van werk

In het net verschenen De toekomst van werk betoogt filosoof Lisa Herzog dat ons werk veel te belangrijk is om het door grote techbedrijven te laten dicteren. Vanavond gaat ze met onder anderen Agnes Akkerman in gesprek over hoe we het werk van de toekomst gemeenschappelijk kunnen en moeten vormgeven.

04 06 24

Woorden willen losjes leven. Virginia Woolf en schrijverschap

Hoe moet een schrijver zich verhouden tot de politiek en de grote maatschappelijke vraagstukken van haar tijd? In het net verschenen Woorden willen losjes leven. Essays over schrijverschap reflecteert Virginia Woolf op haar eigen schrijverschap en dat van haar tijdgenoten. Vanavond gaan we in gesprek over de schrijver Woolf, en over schrijven en vertalen anno 2024.

18 04 24

From Anthropocene to Symbiocene: Earth Emotions with Glenn Albrecht

In his ground-breaking book Earth Emotions, Glenn Albrecht provides an account of the relationship between the state of the Earth and our mental and emotional states. He argues that in the epoch known as the Anthropocene, we have threatened both the health of the planet and triggered an avalanche of mental and emotional distress on humans and non-humans. During this lecture, Albrecht proposes to supplant anthropocentric living and thinking by symbiocentric alternatives. These can emerge from positive “psychoterratic” states.

29 02 24

De politiek van vruchtbaarheid

Wie een persoonlijke beslissing wil nemen over kinderen krijgen, loopt tegen politieke vraagstukken aan: wie mogen er kinderen krijgen? Wie moeten er kinderen krijgen? En wie vooral niet? Bij de verschijning van haar nieuwe boek De politiek van vruchtbaarheid gaat Suzanne Roes met verschillende deskundigen in gesprek over machtsverhoudingen, autonomie en ouderschap.

27 02 24

Tien jaar Russische invasie van Oekraïne

Op 27 februari 2014 begonnen Russische soldaten met de bezetting van de Krim. Het tot Oekraïne behorend schiereiland werd na een paar weken door Rusland geannexeerd. Tien jaar oorlog later staan we met schrijvers en journalisten stil bij de realiteit van tien jaar oorlog.

22 02 24

En nu? De mens als bedreigde diersoort

We stapelen crisis op crisis. De problemen zĳn onderhand zo groot dat de constatering voor de hand ligt dat ook de mens een bedreigde diersoort is. Volgens filosoof Jan Bransen is het de hoogste tijd daar wat aan te doen en wel door anders te denken. Elf mentaliteitsveranderingen, daarvoor pleit hij in zijn nieuwe boek En nu? Vanmiddag licht hij zijn ideeën toe.

16 11 23

Wat denken doet. Als filosofie je wereld verandert

Het denken van de filosofie is abstract, maar zodra ideeën je leven veranderen wordt filosofie heel concreet. Op deze Wereldfilosofiedag (Unesco) leggen Coen Simon en Carolien van Welij schrijvers, kunstenaars, wetenschappers én het publiek gemakkelijke en ongemakkelijke waarheden voor om hun leven te veranderen.

30 10 23

In gesprek met historicus Theodore Rosengarten

De kleur van katoen

De kleur van katoen is het levensverhaal van Nate Shaw, een zwarte pachtboer uit het Diepe Zuiden van de Verenigde Staten. Het werd in 1974 gepubliceerd en won meteen de prestigieuze National Book Award. Historicus Theodore Rosengarten had Shaws meeslepende verhalen precies zo opgetekend als hij Shaw, een geboren verteller, had horen spreken. Naar aanleiding van de eerste Nederlandse vertaling van de hand van Frans Kooymans gaat Rosengarten in gesprek met twee jonge historici: Dan Afrifa en Liang de Beer. Moderatie: George Blaustein.