Hoe de Nederlandse politiek de kunst van het conflict verloor

Waardenloze politiek

Het politieke midden heeft het belang van inhoudelijk politiek conflict verwaarloosd. Daardoor is het richtingloos, waardenloos en alternatiefloos geworden, stelt Tom van der Meer in zijn nieuwe boek. In dit programma gaat hij in gesprek over hoe onze democratie klem is geraakt tussen technocratie en populisme. Kunnen de middenpartijen zich nog bevrijden uit deze crisis?

In hun poging een zo groot mogelijke groep kiezers na te jagen, maakten middenpartijen zich in de Rutte-jaren inwisselbaar. Elf jaar lang namen zij hun toevlucht tot middencoalities. Op de grote politieke vraagstukken van onze tijd – van het Groninger gas tot stikstof en corona – vertrouwden deze opeenvolgende regeringen op technocratie. Het gevolg was dat een echte keus de kiezer werd ontnomen. Tom van der Meer gaat vandaag naar aanleiding van zijn boek Waardenloze politiek in gesprek over de vraag waarom juist deze alternatiefloze politiek een voedingsbodem gaf aan het succes van BBB, NSC en PVV in 2023.

Over de sprekers

Tom van der Meer is hoogleraar in de politicologie aan de Universiteit van Amsterdam en directeur van het Nederlandse Kiezersonderzoek. Zijn onderzoek richt zich op kiezersgedrag en vertrouwen in de politiek. Eerder publiceerde hij Niet de kiezer is gek, bekroond met de Prinsjesboekenprijs voor het beste politieke boek.

Guus Valk is een Nederlands journalist. Hij is politiek redacteur van de NRC en presenteert de podcast Haagse Zaken.

Zahra Runderkamp (moderator) is onderzoeker diversiteit in de politiek. Ze werkt aan een proefschrift in de politicologie aan de Universiteit van Amsterdam over de politieke vertegenwoordiging van gender en migratieachtergrond.

Gerelateerde programma’s
20 01 26
Waar verzet begint

De klimaatramp is de grootste ramp van onze tijd, en van de jaren die voor ons liggen. Dat vraagt om actie. Maar wat voor actie precies? En wat zou ons daartoe kunnen bewegen? Filosoof, schrijver en theatermaker Roel Meijvis stelt dat we te rade kunnen gaan bij existentialisten als Simone De Beauvoir, Albert Camus en Jean-Paul Sartre. 

Datum
Dinsdag 20 jan 2026 20:00 uur
Locatie
SPUI25
04 09 25
Over de aantrekkingskracht van een Europese klassieker
De avonturen van Telemachus

Stendhal bewonderde zijn stijl en James Joyce liet zich erdoor inspireren: De avonturen van Telemachus van Francois Fénelon (1651-1715). In Nederland lijkt dit boek grotendeels in de vergetelheid geraakt, terwijl deze Europese klassieker uit 1699 binnen enkele jaren na verschijning in vele talenedities verscheen. In de achttiende en negentiende eeuw was het – op de Bijbel na – zelfs het vaakst herdrukte boek in Europa. Wat was en is de aantrekkingskracht van dit werk?

Datum
Donderdag 4 sep 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25
24 06 25
De toekomst van gevangenschap

Gevangenisstraf zet mensen buiten de samenleving. In veel gevallen versterkt dit bestaande problemen, zoals kansenongelijkheid, en belemmert het de terugkeer van veroordeelden naar de samenleving. Dat zorgt voor hoge recidivecijfers. In dit programma onderzoeken we de toekomst van gevangenschap.  

Datum
Dinsdag 24 jun 2025 17:00 uur
Locatie
SPUI25