Hoe nieuwe generaties Indische Nederlanders zich tot hun verleden verhouden

Van zwijgzaamheid geen sprake

Een nieuwe generatie Nederlanders met wortels in Indonesië doorbreekt het ‘Indisch zwijgen’. Zij gaan op zoek naar nieuwe vormen en verhalen om zich op persoonlijke wijze te verhouden tot het koloniaal verleden. Maar wat bedoelen we eigenlijk met Indisch zwijgen? En hoe verhoud je je tot een verleden dat getekend is door zwijgzaamheid?

Bekijk hier de aflevering op NPO Start 

Dit programma start met een vertoning van de film Indisch zwijgen (2022) van filmmakers Sven Peetoom en Juliette Dominicus. In deze korte documentaire vertellen drie jonge Indische kunstenaars over intergenerationeel trauma. Ze zoeken naar nieuwe manieren om zich te verhouden tot hun familiegeschiedenis en gaan in gesprek met hun naasten om het zwijgen te doorbreken. Na de vertoning van Indisch zwijgen vindt een panelgesprek plaats over de vraag: wat betekent Indisch zwijgen?

Is het een recht om te zwijgen over jouw eigen leed of gaat het om de maatschappelijke erkenning van de soms pijnlijke geschiedenis van de Indische gemeenschap? Panelleden David Duindam, Ellen Deckwitz, Daan Wesselman, Suze Zijlstra en Miko Flohr bespreken vanuit academisch, journalistiek en cultureel perspectief hun onderzoek naar hun Indische geschiedenissen. Is het mogelijk om hier objectief verslag van te doen als je zelf verbonden bent aan dit verleden? En hoe verhouden die perspectieven zich tot elkaar? Het panelgesprek belicht belangrijke aspecten van de doorwerking van het verleden van de Indische gemeenschap en draagt bij aan het groeiende debat over postkoloniale herinnering en vergetelheid.

 

Over de sprekers

David Duindam werkt aan de Universiteit van Amsterdam als docent Literary and Cultural Analysis en onderzoeker bij de Amsterdam School for Heritage, Memory and Material Culture. Hij publiceert regelmatig over Holocaustherinnering en pijnlijk erfgoed, onder andere in zijn boek Fragments of the Holocaust. The Amsterdam Hollandsche Schouwburg as a Site of Memory (2019). Momenteel werkt hij aan een onderzoeksproject over zijn Indonesische en joodse familiegeschiedenis en de verstrengeling van Europese en Indonesische herinneringsculturen.

Ellen Deckwitz is theatermaker, dichter en columnist voor NRC Handelsblad en De Nieuws BV. Met haar bundel Hogere Natuurkunde won zij de E.du Perronprijs.

Miko Flohr is classicus, archeoloog en Universitair Docent Oude Geschiedenis aan de Universiteit Leiden, en daarnaast schreef hij veelvuldig over de manier waarop zijn Indo-Europese achtergrond doorwerkt in zijn blik op de klassieke oudheid, en onze samenleving. In een veelgelezen blog naar aanleiding van de discussie over de term ‘Bersiap’ schetste hij een persoonlijk beeld over de vraag waarom ook voor Indische Nederlanders van zijn (derde) generatie de Indische familiegeschiedenis vaak lang ondoorgrondelijk blijft.

Suze Zijlstra is auteur van De voormoeders. Een verborgen Nederlands-Indische familiegeschiedenis, waarin ze op zoek ging naar de Aziatische en Europees-Aziatische vrouwen in haar familie vanaf de tijd van de VOC. Ze is gespecialiseerd in maritieme en koloniale geschiedenis en publiceert en spreekt over familiegeschiedenis, slavernijgeschiedenis en de Nederlandse omgang met het koloniale verleden.

Daan Wesselman is literatuurwetenschapper en docent Literary and Cultural Analysis aan de Universiteit van Amsterdam. Zijn onderzoek richt zich op het slaan van bruggen tussen de geesteswetenschappen en sociale wetenschappen op het vlak van stedelijke vraagstukken. Hij schrijft over zaken als heterotopia, non-place en posthumanisme om vragen te beantwoorden over postindustriële stedelijke ontwikkeling en de esthetiek van gentrificatie.

Gerelateerde programma’s
20 01 26
Waar verzet begint

De klimaatramp is de grootste ramp van onze tijd, en van de jaren die voor ons liggen. Dat vraagt om actie. Maar wat voor actie precies? En wat zou ons daartoe kunnen bewegen? Filosoof, schrijver en theatermaker Roel Meijvis stelt dat we te rade kunnen gaan bij existentialisten als Simone De Beauvoir, Albert Camus en Jean-Paul Sartre. 

Datum
Dinsdag 20 jan 2026 20:00 uur
Locatie
SPUI25
04 09 25
Over de aantrekkingskracht van een Europese klassieker
De avonturen van Telemachus

Stendhal bewonderde zijn stijl en James Joyce liet zich erdoor inspireren: De avonturen van Telemachus van Francois Fénelon (1651-1715). In Nederland lijkt dit boek grotendeels in de vergetelheid geraakt, terwijl deze Europese klassieker uit 1699 binnen enkele jaren na verschijning in vele talenedities verscheen. In de achttiende en negentiende eeuw was het – op de Bijbel na – zelfs het vaakst herdrukte boek in Europa. Wat was en is de aantrekkingskracht van dit werk?

Datum
Donderdag 4 sep 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25
24 06 25
De toekomst van gevangenschap

Gevangenisstraf zet mensen buiten de samenleving. In veel gevallen versterkt dit bestaande problemen, zoals kansenongelijkheid, en belemmert het de terugkeer van veroordeelden naar de samenleving. Dat zorgt voor hoge recidivecijfers. In dit programma onderzoeken we de toekomst van gevangenschap.  

Datum
Dinsdag 24 jun 2025 17:00 uur
Locatie
SPUI25