Poëzie onder de microscoop

Is het lab een plaats voor poëzie? Hoe wordt wetenschappelijk onderzoek een gedicht? Dichter Rosa Schogt was in 2021 artist in residence in het lab van medisch bioloog Renée van Amerongen. Wetenschapsjournalist Gemma Venhuizen gaat met hen in gesprek over hoe ze elkaar vonden, wat ze van elkaars werk begrepen, en hoe kunst en wetenschap elkaar inspireerden.

Bij de ingang van de zaal word je gevraagd om je coronatoegangsbewijs te tonen.

Dit programma is ook online bij te wonen.

Renée van Amerongen werkt sinds de oprichting van haar eigen onderzoeksgroep aan het Swammerdam Institute for Life Sciences bij de Universiteit van Amsterdam regelmatig samen met kunstenaars en designers. In 2020 besloot zij een langgekoesterde wens in vervulling te laten gaan door zelf een artist-in-residency te starten. Rosa Schogt werd in 2019 moeder van een tweeling en zocht naar een manier om de lichamelijke veranderingen die horen bij zwangerschap en moederschap om te zetten in poëzie. Een wetenschappelijke blik leek haar een geweldige insteek voor lijfelijke taal die niet sentimenteel is.

Met een gezamenlijk enthousiasme voor borsten startte hun samenwerking. Eerst waren beiden nog zoekende, maar gedurende het jaar werd de wederzijdse inspiratie steeds duidelijker. Van Amerongen legde Wnt-signalering uit aan Schogt en hoorde poëtische vergelijkingen uit haar eigen mond komen. Schogt raakte gefascineerd door de regelfunctie van cellen en hoorde poëzie in woorden als totipotent, CRISPR en beta-catenine. Een bundel is in de maak, en ter gelegenheid van de Poëzieweek 2022, met het passende thema ‘Natuur – bloesemingen en overvloed’, spreekt wetenschapsjournalist Gemma Venhuizen met Schogt en Van Amerongen over hun samenwerking en het snijvlak van kunst en wetenschap.

Over de sprekers

Rosa Schogt schrijft poëzie en is de eerste artist in residence van het Van Amerongen-lab. Ze debuteerde in 2019 als dichter bij de Arbeiderspers met de bundel Dansen te ontspringen. Afgelopen jaar opende ze de Nacht van de Poëzie, en schreef ze jeugdpoëzie voor theatergezelschap BonteHond. Haar gedichten stonden o.a. in Revisor, NRC en Meander. Ze werkt aan haar tweede bundel.

Renée van Amerongen is medisch bioloog en doet fundamenteel onderzoek op het snijvlak van de ontwikkelings-, stamcel- en kankerbiologie. Een belangrijke focus van haar onderzoek ligt op het gedrag en de aansturing van cellen in het borstweefsel: hoe wordt het gedrag van deze cellen gereguleerd tijdens de ontwikkeling van de borstklier (in het embryo, tijdens de pubertijd en bij zwangerschap), en hoe draagt een ontregeling in deze processen bij aan het ontstaan van borstkanker?

Gemma Venhuizen (moderator) is biologieredacteur en columnist bij NRC en schuift regelmatig aan bij de wetenschapspodcast Onbehaarde Apen. Ze schreef diverse boeken, waaronder het non-fictieboek Licht – invloed op lichaam en geest (Atlas Contact) en het kinderboek Rotbeesten (Luitingh-Sijthoff). In haar werk is ze gefascineerd door de grens tussen kunst en wetenschap.

Gerelateerde programma’s
08 11 21
Als de literatuur een boom zou zijn

In literatuur is veel niet zichtbaar, maar suggestie. Het is wat haar raadselachtig maakt, spannend en intrigerend. Ze wortelt in een veelal onzichtbaar, ondergronds netwerk van verknopingen en vertakkingen. Wellicht zoals bomen dat ook doen. Naar aanleiding van Margot Dijkgraafs nieuwe boek In de voetsporen van mijn grootvader, een kleine familiegeschiedenis, vragen verschillende schrijvers zich vanuit hun eigen werk, overtuiging en verbeeldingskracht af: wat als de literatuur een boom zou zijn?

Datum
Maandag 8 nov 2021 17:00 uur
Locatie
SPUI25
13 09 21
Wetenschap(pers) in de publieke arena
Van wantrouwen tot bedreiging #1

Kritische discussies horen bij wetenschap. Maar steeds vaker lijkt kritisch denken in de publieke arena door te slaan naar wantrouwen in wetenschap – en zelfs aanvallen en agressie richting wetenschappers. Zie bijvoorbeeld de recente bedreigingen aan het adres van menig viroloog. Hoe kunnen we deze ontwikkeling verklaren, en belangrijker nog: hoe hiermee om te gaan? Hoe voorkomen we dat wetenschappers zich niet vrijelijk durven uit te spreken of zich zelfs terugtrekken uit de publieke arena? In een tweeluik verkennen we deze en aanverwante kwesties.

Datum
Maandag 13 sep 2021 17:00 uur
Locatie
SPUI25
21 10 20
Vrouwelijke dichters uit de klassieke oudheid
Van Sapfo tot Sulpicia

Sapfo van Lesbos was de vroegste en beroemdste vrouwelijke dichter uit de oudheid. Zij creëerde het genre van de lyrische poëzie. Na Sapfo waren meerdere vrouwelijke dichters actief als literaire vernieuwers. Anyte uit Arcadië verhief het landschap met boeren en herders tot literair thema. Erinna dichtte het eerste epos waarin de heldenrol was weggelegd voor gewone mensen.

Datum
Woensdag 21 okt 2020 17:00 uur
Locatie
Online