Een ver-van-mijn-bedshow? Over Virtual Reality en het beïnvloeden van gedrag

Met Virtual Reality kan wat ver weg voelt, heel dichtbij worden gebracht. Bijvoorbeeld de impact die onze consumptie van voedsel en plastic elders in de wereld heeft of in de toekomst. Virtual Reality heeft hierdoor de potentie om de ‘psychologische afstand’ te verkleinen die veel mensen ervaren tot de gevolgen van hun gedrag. Tijdens deze avond laten we zien hoe je met VR duurzaam gedrag kan stimuleren, onder andere door de psychologische afstand te verkleinen.

De impact van ons gedrag op de planeet voelt vaak als een ver-van-ons-bed show. We vinden het wel erg, maar we hebben in onze directe omgeving op dit moment vaak geen last van de nadelige effecten en daarom passen we ons gedrag niet grondig aan. Virtual Reality wordt steeds meer ingezet om het welzijn en de gezondheid van burgers te vergroten, en het gedrag van mensen te beïnvloeden door de psychologische afstand te verkleinen.

Tijdens deze bijeenkomst presenteren wetenschappers van de Faculteit Maatschappij & Gedrag hoe zij VR in hun onderzoek inzetten. Maar eerst werpt hoogleraar sociale psychologie Frenk van Harreveld meer licht op het concept van psychologische afstand. Wat is dit precies, hoe belemmert dit ons in ons gedrag en wat kan je eraan doen? Vervolgens bespreekt communicatiewetenschapper Marijn Meijers hoe zij met haar team een virtuele supermarkt ontwikkelde, waarin milieuvriendelijk gedrag wordt gestimuleerd. Tijdens het winkelen in deze supermarkt krijgen deelnemers direct feedback op hun keuzes en leren zo wat eigenlijk de milieu-impact van het gekozen product is, en wat een beter alternatief.  Daarna vertellen Zeph van Berlo en Hande Sungur over hun onderzoek naar de potentie van VR in het bevorderen van duurzaam gedrag. Zij ontwikkelden een interactieve tijdmachine waarin je kunt ervaren hoe jouw plastic afvalberg door de tijd heen groeit door de keuzes die je maakt.

Over de sprekers

Frenk van Harreveld is hoogleraar sociale psychologie en expert op het gebied van hoe onzekerheid wordt ervaren en hoe dit invloed heeft op hoe mensen naar de wereld kijken en zich gedragen.

Marijn Meijers
is universitair docent persuasieve communicatie. Haar onderzoek en onderwijs richt zich op milieuvriendelijk gedrag en hoe dit te stimuleren door middel van communicatie.

Zeph van Berlo is universitair docent persuasieve communicatie. Hij bestudeert de toepassing van virtual en augmented reality op gedragsverandering. Verder onderzoekt hij de rol van gamificatie in persuasieve boodschappen, en is hij expert op het gebied van gamified advertising.

Hande Sungur is communicatiewetenschapper en universitair docent in Youth and Media Entertaintment. Zij richt zich in haar onderzoek op de potentie van Virtual Reality en Augmented Reality en Videogames. Haar interesse gaat daarbij uit naar de overtuigingskracht van communicatie rond duurzaamheid en gezondheid.

Monique van Dusseldorp (moderator) is samensteller en moderator van allerlei bijeenkomsten over technologie en media. Op dit moment werkt ze aan Cogx (Londen), Nextconf (Hamburg), Wired Energy (London), MetAms (Amsterdam) en Immersive Tech Week (Rotterdam). Immersive Tech Week – voorheen bekend als VRDays – brengt eens per jaar de wereld van VR, AR en andere immersieve technologie samen in een vijf dagen durend festival.

Via het FMG Fonds proberen onderzoekers Zeph van Berlo en Hande Sungur nu geld op te halen om hun onderzoek naar de tijdmachine samen met kinderen om te bouwen voor kinderen. Want jong geleerd is oud gedaan. In deze video leggen Zeph en Hande uit hoe de inzet van VR kan helpen om plasticconsumptie te verminderen. Of lees hier meer over deze crowdfundingsactie.

Gerelateerde programma’s
20 01 26
Waar verzet begint

De klimaatramp is de grootste ramp van onze tijd, en van de jaren die voor ons liggen. Dat vraagt om actie. Maar wat voor actie precies? En wat zou ons daartoe kunnen bewegen? Filosoof, schrijver en theatermaker Roel Meijvis stelt dat we te rade kunnen gaan bij existentialisten als Simone De Beauvoir, Albert Camus en Jean-Paul Sartre. 

Datum
Dinsdag 20 jan 2026 20:00 uur
Locatie
SPUI25
04 09 25
Over de aantrekkingskracht van een Europese klassieker
De avonturen van Telemachus

Stendhal bewonderde zijn stijl en James Joyce liet zich erdoor inspireren: De avonturen van Telemachus van Francois Fénelon (1651-1715). In Nederland lijkt dit boek grotendeels in de vergetelheid geraakt, terwijl deze Europese klassieker uit 1699 binnen enkele jaren na verschijning in vele talenedities verscheen. In de achttiende en negentiende eeuw was het – op de Bijbel na – zelfs het vaakst herdrukte boek in Europa. Wat was en is de aantrekkingskracht van dit werk?

Datum
Donderdag 4 sep 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25
24 06 25
De toekomst van gevangenschap

Gevangenisstraf zet mensen buiten de samenleving. In veel gevallen versterkt dit bestaande problemen, zoals kansenongelijkheid, en belemmert het de terugkeer van veroordeelden naar de samenleving. Dat zorgt voor hoge recidivecijfers. In dit programma onderzoeken we de toekomst van gevangenschap.  

Datum
Dinsdag 24 jun 2025 17:00 uur
Locatie
SPUI25