Een pleidooi voor esthetiek

Tegen de communicatie

Een online wereld vol alternatieve waarheden, politici die regeren via talkshows en persconferenties, marketingmanagers die overal een draai aan geven: we leven in een tijd die wordt gedomineerd door de communicatie. Inhoud is ondergeschikt gemaakt aan vorm, politieke partijen zijn nauwelijks van elkaar te onderscheiden en tegelijkertijd nergens op vast te pinnen, en bij wetenschappers, kunstenaars en schrijvers gaat het niet om wat ze maken of bedenken maar om hoe ze zichzelf weten te profileren en hun waar aan de man brengen. Hoe is die communicatiesamenleving ontstaan – en kunnen we er nog aan ontsnappen?

Tijdens dit programma stellen we ons te weer tegen de communicatie vanuit politiek en filosofisch perspectief. Dit naar aanleiding van de Nederlandse vertaling van het pamflet Tegen de communicatie (Contro la comunicazione) van de Italiaanse filosoof Mario Perniola (1941-2018). In zijn profetische tekst uit 2004 beschrijft Perniola hoe de communicatie is doorgedrongen in alle facetten van het moderne leven. Hij stelt een vernietigende diagnose op van de psychische gesteldheid van onze maatschappij waarin alles lijkt te draaien om beeldvorming en vluchtige oppervlakkigheden, waarin niets meer vastligt en alle betekenis is weggezogen. Maar er is een alternatief, stelt Perniola: de esthetiek. Door op een esthetische manier te kijken naar het leven, de wetenschap, de kunst en de politiek kunnen we de dominantie van de communicatie te lijf gaan en ons overgeven aan wat waarde heeft: verbeelding en verwondering, rituelen en humor.

Over de sprekers

Michael Hameleers is universitair docent politieke communicatie aan de Universiteit van Amsterdam. Hij publiceerde o.a. Populist disinformation in fragmented information settings: Understanding the nature and persuasiveness of populist and post-factual communication (Routledge, 2022).

Miriam Rasch is filosoof en schrijver. Ze publiceerde o.a. Frictie: Ethiek in tijden van dataïsme (De Bezige Bij, 2020) en Autonomie: een zelfhulpgids (Prometheus, 2022).

Liesje Schreuders is literatuurwetenschapper en docent aan de Vrije Universiteit. Ze nam het initiatief tot de Nederlandse vertaling van Tegen de communicatie (Uitgeverij IJzer, 2023).

Arthur Weststeijn (moderator) is historicus en filosoof. Hij maakte samen met Liesje Schreuders de vertaling van Tegen de communicatie (Uitgeverij IJzer, 2023).

Gerelateerde programma’s
19 04 23
De toekomst van het sterven

Publieksfilosoof en voormalig Denker des Vaderlands Marli Huijer onderzoekt in haar boek De toekomst van het sterven de menselijke omgang met veroudering en de dood, zowel op persoonlijk als maatschappelijk en politiek vlak. Tijdens dit programma zal Huijer een filosofische lezing geven over haar boek, waarin reflectie op de laatste levensfase centraal staat.

Datum
Woensdag 19 apr 2023 20:00 uur
Locatie
SPUI25
24 04 23
Trots. De filosofie van een emotie

In haar nieuwe boek Trots. De filosofie van een emotie, schijnt Martha Claeys licht over die ogenschijnlijk ambigue emotie: trots. Wat betekent het om trots te zijn? Waarom zou je trots zijn als je ook dankbaar of blij kunt zijn? Wat kunnen we bereiken met trots? Samen met schrijver Marja Pruis buigt Martha Claeys zich vanavond over deze en aanverwante vragen.

Datum
Maandag 24 apr 2023 17:00 uur
Locatie
SPUI25
21 11 23
Double Book Launch with Carolyn Birdsall and Elodie A. Roy
Sonic Objects of Desire?

In contemporary culture, outdated ideas persist about sound media, such as radio, as being for the ears only. Yet sound media cultures have also variously engaged vision, touch, smell, and taste. This event will focus on the cross-sensory and material qualities of sound media by a double book launch of new books in Media Studies by Carolyn Birdsall and Elodie A. Roy.

Datum
Dinsdag 21 nov 2023 17:30 uur
Locatie
SPUI25