© Anni Roenkae via Pexels
De Beauvoir, Paglia en Peterson

Macht, seks en mythe

In De tweede sekse verklaart Simone de Beauvoir de hardnekkigheid van asymmetrische machtsverhoudingen tussen de seksen uit onderliggende mythische verhalen en voorstellingen. Maar daaraan voegt ze toe dat deze ‘dromen van de mensheid’ historisch bepaald zijn, en dus veranderlijk. Volgens Camille Paglia en Jordan Peterson echter zijn de dominante mythen over macht, seks en sekse tijdloos en onontkoombaar. In haar lezing onderzoekt Karen Vintges een aantal invloedrijke theorieën over seks en seksenverhoudingen.

Volgens de antropoloog Claude Lévi-Strauss is een asymmetrische machtsverhouding tussen de seksen constitutief voor alle maatschappijen. In De tweede sekse (1949) historiseert en bekritiseert Simone de Beauvoir Levi-Strauss’ bevindingen: ze betoogt dat de onderdrukking van vrouwen een fase in de geschiedenis is die de mensheid uiteindelijk achter zich zal laten. Vandaag de dag zien we echter steeds meer bewegingen in tegenovergestelde richting, zoals de opkomst van een nieuw politiek masculinisme in verschillende delen van de wereld, het ontstaan van transnationale netwerken van vrouwenhandel en een nieuwe nadruk op gezinswaarden en de traditionele rol van de vrouw. Waar volgens Simone de Beauvoir de dominante mythen over macht, seks en sekse historisch bepaald zijn, en dus veranderlijk, zijn deze mythen volgens Camille Paglia en Jordan Peterson tijdloos en onontkoombaar, en vormen ze de ‘waarheid van de geschiedenis’. Deze avond buigt Karen Vintges zich over deze theorieën.

Over de spreker

Karen Vintges is Associate Researcher bij het Amsterdam Institute for Humanities Research aan de FGw, UvA. Ze publiceerde onder andere Philosophy as Passion. The Thinking of Simone de Beauvoir (1992), Feminism and the Final Foucault (red. met D. Taylor, 2004) en A New Dawn for the Second Sex. Women’s Freedom Practices in World Perspective (2017).

Gerelateerde programma’s
20 01 26
Waar verzet begint

De klimaatramp is de grootste ramp van onze tijd, en van de jaren die voor ons liggen. Dat vraagt om actie. Maar wat voor actie precies? En wat zou ons daartoe kunnen bewegen? Filosoof, schrijver en theatermaker Roel Meijvis stelt dat we te rade kunnen gaan bij existentialisten als Simone De Beauvoir, Albert Camus en Jean-Paul Sartre. 

Datum
Dinsdag 20 jan 2026 20:00 uur
Locatie
SPUI25
04 09 25
Over de aantrekkingskracht van een Europese klassieker
De avonturen van Telemachus

Stendhal bewonderde zijn stijl en James Joyce liet zich erdoor inspireren: De avonturen van Telemachus van Francois Fénelon (1651-1715). In Nederland lijkt dit boek grotendeels in de vergetelheid geraakt, terwijl deze Europese klassieker uit 1699 binnen enkele jaren na verschijning in vele talenedities verscheen. In de achttiende en negentiende eeuw was het – op de Bijbel na – zelfs het vaakst herdrukte boek in Europa. Wat was en is de aantrekkingskracht van dit werk?

Datum
Donderdag 4 sep 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25
24 06 25
De toekomst van gevangenschap

Gevangenisstraf zet mensen buiten de samenleving. In veel gevallen versterkt dit bestaande problemen, zoals kansenongelijkheid, en belemmert het de terugkeer van veroordeelden naar de samenleving. Dat zorgt voor hoge recidivecijfers. In dit programma onderzoeken we de toekomst van gevangenschap.  

Datum
Dinsdag 24 jun 2025 17:00 uur
Locatie
SPUI25