Lof van de combinatie. Literaire kritiek zoals ze bedoeld is

De meest inspirerende werkelijkheid ontstaat soms door het combineren van ideeën. Bijvoorbeeld als twee culturen bij elkaar komen, of tegenstrijdige eigenschappen in één persoon, eenvoud en complexiteit die samengaan, traditie en vernieuwing die gecombineerd worden. Ook in de literatuur zijn deze combinaties veelvuldig te vinden. Hierover gaat literair criticus Carel Peeters deze middag in gesprek, naar aanleiding van de presentatie van zijn boek Lof van de combinatie.

Lof van de combinatie toont de kunst van het combineren in vijftig essays en kritieken over het literaire werk van onder meer Rudy Kousbroek, Menno ter Braak, Wislawa Szymborska, Maxim Februari, Heraclitus, Jordan Peterson en vele anderen. Deze middag geven Marja Pruis en Arnold Heumakers hun reactie op het lezen van het boek en gaan onder leiding van Marjolijn Pouw in gesprek met Carel Peeters over de betekenis van het combineren van ideeën, de ars combinatoria, voor de essayistiek en de literatuurkritiek.

Over de sprekers

Carel Peeters werd in 1944 in Nijmegen geboren. Hij studeerde vanaf 1964 Nederlands aan de Universiteit van Amsterdam. In zijn eerste studiejaar richtte hij met enkele vrienden het Literair jongerentijdschrift Muza op.Tijdens zijn studie schreef Peeters zijn eerste kritieken voor Het Parool. In 1970 brak hij zijn studie af om naast Wim Zaal redacteur van Elseviers Literair Supplement te worden. Dat werd december 1973 opgeheven. Niet lang daarna maakte Peeters de overstap naar Vrij Nederland waar hij de maandelijkse Boekenbijlage, later de wekelijkse Republiek der Letteren redigeerde. Van 1987-1992 was hij Bijzonder hoogleraar literaire kritiek aan de Vrije Universiteit. In Vrij Nederland schrijft hij wekelijks zijn Literaire Kroniek.

Marja Pruis is schrijver, criticus en redacteur van De Groene Amsterdammer. Haar romans Bloem (2002), De vertrouweling (2005) en Atoomgeheimen (2008) ontvingen nominaties voor De Gouden Uil, de AKO Literatuurprijs en de Anna Bijns Prijs en haar roman Zachte riten werd genomineerd voor zowel de ECI Literatuurprijs als de Libris Literatuur Prijs. In 2016 ontving Marja Pruis de J.L. Heldringprijs voor ‘Beste columnist van Nederland’ en voor de essaybundel Genoeg nu over mij (2017) ontving zij de J. Greshoff-prijs. Binnenkort verschijnt Boos meisje. Over vrouwen en frictie.

Arnold Heumakers is essayist en criticus. Hij doceerde cultuurgeschiedenis aan de UvA, was criticus bij onder meer de Volkskrant en NRC Handelsblad en schrijft regelmatig essays voor de Nederlandse BoekengidsIn 2020 verscheen zijn boek Langs de afgrond. Het nut van foute denkers.

Marjolijn Pouw (moderator)

Gerelateerde programma’s
20 01 26
Waar verzet begint

De klimaatramp is de grootste ramp van onze tijd, en van de jaren die voor ons liggen. Dat vraagt om actie. Maar wat voor actie precies? En wat zou ons daartoe kunnen bewegen? Filosoof, schrijver en theatermaker Roel Meijvis stelt dat we te rade kunnen gaan bij existentialisten als Simone De Beauvoir, Albert Camus en Jean-Paul Sartre. 

Datum
Dinsdag 20 jan 2026 20:00 uur
Locatie
SPUI25
04 09 25
Over de aantrekkingskracht van een Europese klassieker
De avonturen van Telemachus

Stendhal bewonderde zijn stijl en James Joyce liet zich erdoor inspireren: De avonturen van Telemachus van Francois Fénelon (1651-1715). In Nederland lijkt dit boek grotendeels in de vergetelheid geraakt, terwijl deze Europese klassieker uit 1699 binnen enkele jaren na verschijning in vele talenedities verscheen. In de achttiende en negentiende eeuw was het – op de Bijbel na – zelfs het vaakst herdrukte boek in Europa. Wat was en is de aantrekkingskracht van dit werk?

Datum
Donderdag 4 sep 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25
24 06 25
De toekomst van gevangenschap

Gevangenisstraf zet mensen buiten de samenleving. In veel gevallen versterkt dit bestaande problemen, zoals kansenongelijkheid, en belemmert het de terugkeer van veroordeelden naar de samenleving. Dat zorgt voor hoge recidivecijfers. In dit programma onderzoeken we de toekomst van gevangenschap.  

Datum
Dinsdag 24 jun 2025 17:00 uur
Locatie
SPUI25