Japanse filosofie: de denkweg van verfijning en verbinding

Sushi, manga, karaoke, judoscholen en Toyota’s: Japan is niet meer weg te denken uit het Nederlandse straatbeeld. Ondertussen genieten we in musea van verfijnde blokdrukkunst uit Tokyo en liggen de boekhandels vol vertaalde literatuur uit het ‘land van de rijzende zon’. Maar hoe bekend zijn de Japanse denktradities hier te lande? Met zijn nieuwe boek Japanse filosofie brengt Michel Dijkstra de Japanse denkweg in kaart.

Met Japanse filosofie creëerde Michel Dijkstra een overzicht van de drie grote premoderne denktradities van Japan en hun interactie: shintō, boeddhisme en confucianisme. Shintō leert je om je met het leven te verbinden en je geborgen te voelen in het hier-en-nu. Het boeddhisme wijst juist de weg van onthechting en acceptatie van de vergankelijkheid. Het confucianisme toont hoe je de staat harmonieus kunt ordenen en bovendien deugdzaam kunt besturen.

Voor klassieke Japanse intellectuelen zijn deze denktradities geen gescheiden werelden, maar complementair. De drie stromingen vormen één denkweg, waarmee de mens zijn leven kan verfijnen en zijn verbinding met de wereld kan verdiepen. Die Weg ontspringt in het menselijke hart: kokoro. Vanavond brengt Michel Dijkstra deze denkweg voor het voetlicht, waarna hij met verschillende deskundigen in gesprek gaat.

Over de sprekers

Michel Dijkstra is docent en publicist op het gebied van oosterse filosofie en westerse mystiek. In 2019 verscheen In alle dingen heb ik rust gezocht, in 2021 gevolgd door Intimiteit en onthechting. Eerder publiceerde hij onder andere Zenboeddhisme (2010), Inleiding taoïstische filosofie (redactie, 2015) en Basisboek oosterse filosofie (2016).

Mischa Blok (moderator) is een Nederlands radiopresentator, schrijver, verslaggever en documentairemaker. Voor NPO1 presenteert ze Miss Podcast, VINK en Liefdeslessen. Eerder werkte ze onder meer bij Radar Radio, EenVandaag, Tussen Droom en Daad en BNR Nieuwsradio.

Gerelateerde programma’s
20 01 26
Waar verzet begint

De klimaatramp is de grootste ramp van onze tijd, en van de jaren die voor ons liggen. Dat vraagt om actie. Maar wat voor actie precies? En wat zou ons daartoe kunnen bewegen? Filosoof, schrijver en theatermaker Roel Meijvis stelt dat we te rade kunnen gaan bij existentialisten als Simone De Beauvoir, Albert Camus en Jean-Paul Sartre. 

Datum
Dinsdag 20 jan 2026 20:00 uur
Locatie
SPUI25
04 09 25
Over de aantrekkingskracht van een Europese klassieker
De avonturen van Telemachus

Stendhal bewonderde zijn stijl en James Joyce liet zich erdoor inspireren: De avonturen van Telemachus van Francois Fénelon (1651-1715). In Nederland lijkt dit boek grotendeels in de vergetelheid geraakt, terwijl deze Europese klassieker uit 1699 binnen enkele jaren na verschijning in vele talenedities verscheen. In de achttiende en negentiende eeuw was het – op de Bijbel na – zelfs het vaakst herdrukte boek in Europa. Wat was en is de aantrekkingskracht van dit werk?

Datum
Donderdag 4 sep 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25
24 06 25
De toekomst van gevangenschap

Gevangenisstraf zet mensen buiten de samenleving. In veel gevallen versterkt dit bestaande problemen, zoals kansenongelijkheid, en belemmert het de terugkeer van veroordeelden naar de samenleving. Dat zorgt voor hoge recidivecijfers. In dit programma onderzoeken we de toekomst van gevangenschap.  

Datum
Dinsdag 24 jun 2025 17:00 uur
Locatie
SPUI25