Japanse filosofie: de denkweg van verfijning en verbinding

Sushi, manga, karaoke, judoscholen en Toyota’s: Japan is niet meer weg te denken uit het Nederlandse straatbeeld. Ondertussen genieten we in musea van verfijnde blokdrukkunst uit Tokyo en liggen de boekhandels vol vertaalde literatuur uit het ‘land van de rijzende zon’. Maar hoe bekend zijn de Japanse denktradities hier te lande? Met zijn nieuwe boek Japanse filosofie brengt Michel Dijkstra de Japanse denkweg in kaart.

Met Japanse filosofie creëerde Michel Dijkstra een overzicht van de drie grote premoderne denktradities van Japan en hun interactie: shintō, boeddhisme en confucianisme. Shintō leert je om je met het leven te verbinden en je geborgen te voelen in het hier-en-nu. Het boeddhisme wijst juist de weg van onthechting en acceptatie van de vergankelijkheid. Het confucianisme toont hoe je de staat harmonieus kunt ordenen en bovendien deugdzaam kunt besturen.

Voor klassieke Japanse intellectuelen zijn deze denktradities geen gescheiden werelden, maar complementair. De drie stromingen vormen één denkweg, waarmee de mens zijn leven kan verfijnen en zijn verbinding met de wereld kan verdiepen. Die Weg ontspringt in het menselijke hart: kokoro. Vanavond brengt Michel Dijkstra deze denkweg voor het voetlicht, waarna hij met verschillende deskundigen in gesprek gaat.

Over de sprekers

Michel Dijkstra is docent en publicist op het gebied van oosterse filosofie en westerse mystiek. In 2019 verscheen In alle dingen heb ik rust gezocht, in 2021 gevolgd door Intimiteit en onthechting. Eerder publiceerde hij onder andere Zenboeddhisme (2010), Inleiding taoïstische filosofie (redactie, 2015) en Basisboek oosterse filosofie (2016).

Mischa Blok (moderator) is een Nederlands radiopresentator, schrijver, verslaggever en documentairemaker. Voor NPO1 presenteert ze Miss Podcast, VINK en Liefdeslessen. Eerder werkte ze onder meer bij Radar Radio, EenVandaag, Tussen Droom en Daad en BNR Nieuwsradio.

Gerelateerde programma’s
22 02 24
En nu? De mens als bedreigde diersoort

We stapelen crisis op crisis. De problemen zijn onderhand zo groot dat de constatering voor de hand ligt dat ook de mens een bedreigde diersoort is. Volgens filosoof Jan Bransen is het de hoogste tijd daar wat aan te doen en wel door anders te denken. Elf mentaliteitsveranderingen, daarvoor pleit hij in zijn nieuwe boek En nu? Vanmiddag licht hij zijn ideeën toe.

Datum
Donderdag 22 feb 2024 17:00 uur
Locatie
SPUI25
11 12 23
Ken jezelf: een filosofische en literaire zoektocht

Kan ik authentiek zijn? Hoe eerlijk kan ik over mezelf zijn? Is mijn woede soms ongepast? En is mijn schaamte altijd terecht? In haar nieuwe boek Ken jezelf stelt Tinneke Beeckman aan de hand van werken uit de filosofie en wereldliteratuur zich een aantal fundamentele vragen. Vanavond nemen we het ‘ik’ uit deze klassieke teksten onder de loep, evenals het ‘ik’ uit de hedendaagse (non)fictie. Hoe wordt het ‘ik’ al schrijvend en lezend vormgegeven?

Datum
Maandag 11 dec 2023 20:00 uur
Locatie
SPUI25
18 03 24
Osamu Dazai: een leven vol schaamte

De Japanse schrijver Osamu Dazai schreef een van Japans bestverkochte boeken allertijden: Als mens mislukt. Deze semi-autobiografische roman verscheen in Japan in 1948, enkele maanden voordat Dazai een eind aan zijn leven maakte. Lisanne Snelders gaat over dit bijzondere boek in gesprek met Ellen Deckwitz en Dazai-vertaler Luk Van Haute.

Datum
Maandag 18 mrt 2024 17:00 uur
Locatie
SPUI25