© Wouter van de Weerd
Over menselijk gedrag in pandemische tijden

(Ir)rationaliteit heerst

Welk menselijk gedrag leggen langdurige effecten van pandemieën bloot en wat vertelt ons dit over onze maatschappij? In deze DLF Talk onderzoeken we welke lessen we kunnen trekken uit onze omgang met infectieziekten zoals Covid-19.

In pandemische tijden blijkt de lijn tussen gezond en risicovol gedrag op z’n zachtst gezegd ‘complex’. Wat we als risico bestempelen verschilt per persoon en wordt sterk beïnvloed door onze naasten. Zelfs als we beter weten, zijn veel mensen geneigd ‘het risico’ van ziekte of verspreiding te nemen.

In hun pogingen het virus een halt toe te roepen, worstelen overheden met dit gedrag. In plaats van menselijk gedrag mee te wegen in beperkingen, veronderstelt het overheidsbeleid ideale, rationele burgers: mensen die altijd afstand houden, graag thuiswerken en gewillig een mondkapje dragen. De realiteit vertelt echter een ander verhaal: irrationeel gedrag voert vaak de boventoon.

Samen met NIAS fellow en epidemioloog Luc Coffeng, gedragswetenschapper Will Tiemeijer en antropoloog Ginny Mooy onderzoeken we de wisselwerking tussen infectieziekten en menselijk gedrag. Welk menselijk gedrag leggen langdurige effecten van pandemieën bloot en wat vertelt ons dit over onze maatschappij? Waarom is het zo lastig de nieuwe realiteit aan te kaarten en te accepteren? En hoe kunnen wiskundige modellen ons helpen deze beter begrijpen?

 

Over de sprekers

Luc Coffeng is universitair docent bij de afdeling Public Health van het Erasmus MC, Universitair Medisch Centrum Rotterdam. Coffeng is opgeleid als arts en epidemioloog en dit jaar Distinguished Lorentz Fellow bij NIAS, waar hij ontrafelt hoe menselijk gedrag de verspreiding van infectieziekten beïnvloedt en andersom. Coffeng is momenteel actief in het Science vs. Corona Collective, een Nederlands collectief van wetenschappers uit zowel exacte als sociale wetenschappen, wier interactieve online app voor verschillende exit-strategieën van de Covid-19-pandemie veel aandacht kreeg.

Will Tiemeijer is gedragswetenschapper en hoogleraar Sociologie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Zijn onderzoeksinteresses spitsen zich toe op de onderlinge verbanden tussen gedragswetenschap, politiek en overheid.

Ginny Mooy is cultureel antropoloog en socioloog van niet-westerse samenlevingen. Tijdens de coronapandemie was ze lid van het kritische Corona Red Team, dat de nationale respons, de dynamiek tussen politiek en gedrag, bewaakt. Haar onafhankelijk onderzoek richt zich op politieke en gedragspatronen die de pandemie in Nederland en Sierra Leone beïnvloeden.

Jan Willem Duyvendak (moderator) is directeur van NIAS en Distinguished Research Professor Sociologie, Universiteit van Amsterdam.

Gerelateerde programma’s
15 05 23
Over het verleden en heden van de “sweet stuff”
De wereld van suiker

Suiker: voor het grootste deel van haar geschiedenis ontbrak het de mens aan de zoete stof, maar anno 2023 staat haar wereld er bol van. In zijn nieuwe boek The World of Sugar onderzoekt historicus Ulbe Bosma de geschiedenis van suiker. Het zoet blijkt een revolutionaire kracht met bijzonder bittere bijsmaak: aan suiker kleeft niet alleen het immense geweld van de trans-Atlantische slavernij, ook veroorzaakte het product ziekte en ecologische crisis. Ter gelegenheid van zijn boek beziet Bosma met historici, ecologen en schrijvers het verleden en heden van de plots alomtegenwoordige “sweet stuff”.

Datum
Maandag 15 mei 2023 17:00 uur
Locatie
SPUI25
21 11 23
Double Book Launch with Carolyn Birdsall and Elodie A. Roy
Sonic Objects of Desire?

In contemporary culture, outdated ideas persist about sound media, such as radio, as being for the ears only. Yet sound media cultures have also variously engaged vision, touch, smell, and taste. This event will focus on the cross-sensory and material qualities of sound media by a double book launch of new books in Media Studies by Carolyn Birdsall and Elodie A. Roy.

Datum
Dinsdag 21 nov 2023 17:30 uur
Locatie
SPUI25
23 05 23
Public Spaces, Contested Places, Cultural Encounters
Diversity of Belonging in Europe

Belonging – or not belonging – lies at the core of many of the recent ‘crises’ and ongoing processes of change that continue to shape as well as to shake up contemporary Europe. New forms of socio-spatial inclusion and exclusion have been both embraced and contested – and always (re)negotiated – as part of ongoing processes of social change, connected to migration and displacement, post-socialism and decolonisation, populism and polarisation.

Datum
Dinsdag 23 mei 2023 17:00 uur
Locatie
SPUI25