© Wouter van de Weerd
Over menselijk gedrag in pandemische tijden

(Ir)rationaliteit heerst

Welk menselijk gedrag leggen langdurige effecten van pandemieën bloot en wat vertelt ons dit over onze maatschappij? In deze DLF Talk onderzoeken we welke lessen we kunnen trekken uit onze omgang met infectieziekten zoals Covid-19.

In pandemische tijden blijkt de lijn tussen gezond en risicovol gedrag op z’n zachtst gezegd ‘complex’. Wat we als risico bestempelen verschilt per persoon en wordt sterk beïnvloed door onze naasten. Zelfs als we beter weten, zijn veel mensen geneigd ‘het risico’ van ziekte of verspreiding te nemen.

In hun pogingen het virus een halt toe te roepen, worstelen overheden met dit gedrag. In plaats van menselijk gedrag mee te wegen in beperkingen, veronderstelt het overheidsbeleid ideale, rationele burgers: mensen die altijd afstand houden, graag thuiswerken en gewillig een mondkapje dragen. De realiteit vertelt echter een ander verhaal: irrationeel gedrag voert vaak de boventoon.

Samen met NIAS fellow en epidemioloog Luc Coffeng, gedragswetenschapper Will Tiemeijer en antropoloog Ginny Mooy onderzoeken we de wisselwerking tussen infectieziekten en menselijk gedrag. Welk menselijk gedrag leggen langdurige effecten van pandemieën bloot en wat vertelt ons dit over onze maatschappij? Waarom is het zo lastig de nieuwe realiteit aan te kaarten en te accepteren? En hoe kunnen wiskundige modellen ons helpen deze beter begrijpen?

 

Over de sprekers

Luc Coffeng is universitair docent bij de afdeling Public Health van het Erasmus MC, Universitair Medisch Centrum Rotterdam. Coffeng is opgeleid als arts en epidemioloog en dit jaar Distinguished Lorentz Fellow bij NIAS, waar hij ontrafelt hoe menselijk gedrag de verspreiding van infectieziekten beïnvloedt en andersom. Coffeng is momenteel actief in het Science vs. Corona Collective, een Nederlands collectief van wetenschappers uit zowel exacte als sociale wetenschappen, wier interactieve online app voor verschillende exit-strategieën van de Covid-19-pandemie veel aandacht kreeg.

Will Tiemeijer is gedragswetenschapper en hoogleraar Sociologie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Zijn onderzoeksinteresses spitsen zich toe op de onderlinge verbanden tussen gedragswetenschap, politiek en overheid.

Ginny Mooy is cultureel antropoloog en socioloog van niet-westerse samenlevingen. Tijdens de coronapandemie was ze lid van het kritische Corona Red Team, dat de nationale respons, de dynamiek tussen politiek en gedrag, bewaakt. Haar onafhankelijk onderzoek richt zich op politieke en gedragspatronen die de pandemie in Nederland en Sierra Leone beïnvloeden.

Jan Willem Duyvendak (moderator) is directeur van NIAS en Distinguished Research Professor Sociologie, Universiteit van Amsterdam.

Gerelateerde programma’s
09 01 23
Societal Challenges, Global Mental Health and Humane AI

At this year’s Dies Natalis of the University of Amsterdam, Professor dr. Vikram Patel (Harvard University) and Prof. dr. Chris Manning (Stanford University) will be awarded Honorary Doctorates. During this symposium, a panel of expert speakers will join our honorees to discuss pertinent topics within the fields of mental health and the use of artificial intelligence on a global scale.

Datum
Maandag 9 jan 2023 09:30 – 13:00
Locatie
SPUI25
25 01 23
On the long-term health effects of war and humanitarian crises
The Holodomor and Health Heritage

Russia’s deliberate war strategy in Ukraine has disrupted agriculture and food storage and distribution systems to hinder food supplies to the population. The war has created an immediate health and humanitarian crisis of catastrophic proportions inside and outside Ukraine. Furthermore, research on past wars and conflicts points out that the current crisis could have long-term health repercussions. Tonight, experts will discuss this “health heritage” by taking the case study of the Holodomor, the 1932-1934 period of extreme famine in Soviet Ukraine.

Datum
Woensdag 25 jan 2023 20:00 – 21:30
Locatie
SPUI25
24 04 23
Trots. De filosofie van een emotie

In haar nieuwe boek Trots. De filosofie van een emotie, schijnt Martha Claeys licht over die ogenschijnlijk ambigue emotie: trots. Wat betekent het om trots te zijn? Waarom zou je trots zijn als je ook dankbaar of blij kunt zijn? Wat kunnen we bereiken met trots? Samen met schrijver Marja Pruis buigt Martha Claeys zich vanavond over deze en aanverwante vragen.

Datum
Maandag 24 apr 2023 17:00 – 18:30
Locatie
SPUI25