Anthony Oberman, De schilder in zijn atelier, 1820. Rijksmuseum
© Anthony Oberman, De schilder in zijn atelier, 1820. Rijksmuseum
Jenny Reynaerts

De elfde Jacob van Lennep-lezing

De Jacob van Lennep-lezing keert jaarlijks terug in de eerste week van oktober en beoogt de Nederlandse literatuur en cultuur van de negentiende eeuw onder de publieke aandacht te brengen. Dit jaar onderzoekt Jenny Reynaerts de negatieve stereotypering van de negentiende-eeuwse Nederlandse schilderkunst.

Bij de ingang van de zaal word je gevraagd om je coronatoegangsbewijs te tonen.

Dit programma is ook online bij te wonen. 

In een vroege kunstkritiek in De Naprater uit 1826 en toegeschreven aan redacteur Jacob van Lennep, klaagde deze de Nederlandse kunst en kunstkritiek aan om haar conservatisme en commerciële insteek: ‘De heerschende geest alhier brengt teveel mede om aan het oude gehecht te blijven, al wat naar Rembrand zweemd word blindelings met enthousiasme ontvangen en met goud betaald.’ Deze negatieve reputatie is de negentiende-eeuwse Nederlandse schilderkunst lang blijven aankleven.

Juist dit stereotiepe beeld was de aanleiding voor Jenny Reynaerts om een nieuw overzichtsboek te schrijven, waarin de schilderkunst uit die tijd met frisse blik wordt bekeken en in een veelal internationale context geplaatst. In haar lezing zal Reynaerts uit de doeken doen met welke keuzes zij zich geconfronteerd zag bij het schrijven van Spiegel van de werkelijkheid, en of haar aanpak heeft geleid tot aanpassing van de oude kritiek. Dat zal zij onder meer doen aan de hand van twee tentoonstellingen naar aanleiding van het boek, Spiegel van de ziel (Singer Laren 2020) en Wanderlust (Dordrechts Museum 2022).

Over de sprekers

Jenny Reynaerts is senior conservator schilderijen van het Rijksmuseum en auteur van Spiegel van de werkelijkheid. 19de-eeuwse schilderkunst in Nederland (Mercatorfonds/Rijksmuseum 2019).

Lotte Jensen is hoogleraar Nederlandse literatuur- en cultuurgeschiedenis aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Ze is voorzitter van de Werkgroep De Moderne Tijd en publiceert over Nederlandse identiteitsvorming, literatuur en geschiedenis. Recent publiceerde ze als co-redacteur Napoleons nalatenschap. Sporen in de Nederlandse samenleving en De grote en vreeselike vloed. De Sint-Elisabethsvloed 1421-2021.

Jan Rock (moderator) is universitair docent Nederlandse letterkunde bij de Universiteit van Amsterdam.

Over deze programmareeks
Gerelateerde programma’s
23 06 23
Hoe een Nederlandse bergnaam in Suriname ons koloniaal bewustzijn verandert
De Toemoek Hoemak Expeditie

In de documentaire De Toemoek Hoemak Expeditie verdiept Freek de Goeje zich in de gelijknamige expeditie in Suriname van 1907. Hij loopt in de voetsporen van cartograaf en antropoloog Claudius de Goeje, die een deel van Suriname in kaart bracht. Hij legde ook de eerste contacten met de inheemse bewoners (Wayana’s) en vernoemde een gebergte naar zichzelf (het De Goejegebergte). Honderd jaar later legt Freek de expeditie-route opnieuw af naar het Wayana-volk, waarvan het bestaan en de cultuur bedreigd worden door illegale goudmijnen en razendsnelle ontbossing. Tijdens dit programma, georganiseerd in samenwerking met het Allard Pierson en de tentoonstelling ‘Open Kaart’, gaat De Goeje met anderen in debat over zijn film.

Datum
Vrijdag 23 jun 2023 20:00 uur
Locatie
SPUI25
29 03 23
De oudheid door de ogen van vrouwen

‘Revolutie’ luidt het thema van de Week van de Klassieken dit jaar. Tijdens deze avond over de oudheid door de ogen van vrouwen gaan Jacqueline Klooster, Patricia Kret en Lien Foubert in gesprek met Diederik Burgersdijk over de nieuwe stroming romans over de Klassieke Oudheid waarin de rol van de vrouw wordt belicht. Hoe werd de vrouw in de klassieke werken en het museum neergezet, en wat voor veranderingen kunnen we momenteel waarnemen? Wat voor perspectieven biedt dit voor de toekomst?

Datum
Woensdag 29 mrt 2023 17:00 uur
Locatie
SPUI25
20 03 23
Over de rol van conflict in de democratie
Tegen/stellingen

Hoe organiseer je politiek conflict? Het is een van de belangrijkste vragen in een goed functionerende democratie. Onder invloed van neoliberaal gedachtegoed en beleid zijn politieke verschillen de afgelopen decennia afgevlakt. Als gevolg worden tegenstellingen vooral kunstmatig gecreëerd om kiezers te mobiliseren en tegen elkaar af te zetten. Een panel van journalisten, schrijvers, wetenschappers en activisten onderzoekt deze gevaarlijke impasse en hoe haar te overstijgen.

Datum
Maandag 20 mrt 2023 20:00 uur
Locatie
SPUI25