20190605_mostwanted
De aantrekkingskracht van criminaliteit in onze popcultuur

Most wanted

Georganiseerde misdaad, drugshandel en geweld jagen ons angst aan; toch kijken en luisteren we er graag naar. Waar komt de liefde tussen popcultuur en illegaliteit vandaan? Rivke Jaffe en Martijn Oosterbaan onderzochten hun aantrekkingskracht. Platenlabel Top Notch en het Museum Volkenkunde schuiven bij hen aan voor een diepgravend debat over games, hiphop en Narcos, in een tijd van alsmaar machtiger drugscartels en massaal geweld.

Door wankelende rechtsstaten en ongelijkheid zijn criminele groepen overal ter wereld machtiger dan ooit, en groeien ze soms uit tot organisaties op nationale schaal. In plaats van bij overheden of officiële instanties zoeken gemarginaliseerde burgers bescherming en steun bij criminele leiders, gangs en mafia’s. Die bieden nieuwe vormen van welvaart, beveiliging en rechtspraak en nemen langzaam de rollen en symboliek van de staat over.

Maar hun macht wordt gevoed door meer dan angst, slagkracht en statenbouw. Populaire cultuur speelt een grote rol in de productie van de sociaal-politieke autoriteit van topcriminelen, gangs en drugscartels. Wat betekent onze liefde voor criminaliteit in popcultuur, en hoe beïnvloedt het daadwerkelijke criminaliteit? In Most Wanted onderzoeken Rivke Jaffe en Martijn Oosterbaan deze rol van popcultuur over de hele wereld. In deze bundel komen Japanse en Russische maffia’s aan bod, en criminele organisaties van Ghana tot de VS, gezien door de lens van visuele, materiele en performatieve cultuur.

Street art, fashion film, games, festivals, popmuziek en alledaagse gebruiksvoorwerpen: op deze avond bespreken de onderzoekers onze popculturele liefde voor het criminele met Winta Tefara, producent bij hiphoplabel Top Notch, en Roberto Luis Martins, die de tentoonstelling ‘Most Wanted’ in het Museum Volkenkunde cureerde. De onderzoekrs bespreken de Nederlandse praktijk, de verheerlijking van misdaadbazen in Jamaica, de ‘sonic supremacy’ van Braziliaanse milities in de muziek van Rio de Janeiro en de katholieke leenvormen die drugscartels aanwenden in Mexico Stad.

Over de sprekers

Rivke Jaffe is hoogleraar Cities, Politics and Culture bij het Centre for Urban Studies aan de Universiteit van Amsterdam. Ze publiceerde onder meer Concrete jungles: urban pollution and the politics of difference in the Caribbean (2016) en Introducing Urban Anthropology met Anouk de Koning (2016).

Martijn Oosterbaan is antropoloog en Universitair hoofddocent Culturele Antropologie aan de Universiteit Utrecht en auteur van onder meer Transmitting the Spirit: Religious Conversion, Media, and Urban Violence in Brazil (2017).

Winta Tefera is projectmanager bij Top Notch, het platenlabel van onder meer Lil’ Kleine en Fresku.

Roberto Luis Martins is curator bij onder meer het Museum Volkenkunde Leiden en maakte de tentoonstelling Most Wanted.

Sherin Seyda (moderator) studeerde Psychologie en Europees & Internationaal Recht aan de UvA en aan de Sorbonne in Parijs, werkte onder meer voor de VN in New York en PwC en volgde een Masteropleiding Film aan de LUCA School of Arts in Brussel. Zij is programmamaker en moderator.